دوستی شاید...

پریسکه
ویژگی ها و نقدها

پریسکه به معنای جرقه کوچک آتش همانطور که از نامش پیداست در لحظه در ذهن زاده و بروز و به پرواز در می آید
کوچک اما سوزنده است و اثر خود را در لحظه بر ذهن مخاطب می گذارد و از این حیث انتخاب اسم پریسکه برای اشعار کوتاه که پیش از این اسامی متعددی مانند هایکو ، طرح ، شعر کوتاه داشت ، انتخاب خوب و هوشمندانه ای است که جناب علیرضا بهره ای بخوبی ان را انتخاب کرده اند .

پریسکه دارای ویژگی های منحصر به فردی است که ان را از سایر انواع دیگر متمایز می سازد که در زیر بدون اشاره به قواعد و چارچب آن که در مقالات متعدد و مانیفست آن بیان شده ، به بعضی از این ویژگی های کلی خواهم پرداخت :

اول : ایجاز
به نظر نگارنده ایجاز مهمترین ویژگی پریسکه نسبت به سایر انواع دیگر است و این خود نیز نیاز به توانمندی و هنر شاعر دارد تا بیشترین مفاهیم را در کمترین واژه ها بیان نماید و صد البته این موضوع نیاز به ممارست و دایره ی واژگانی گسترده دارد
توجه داشته باشید که ایجاز به معنای کوتاه کردن طول و عرض مصرع ها و حذف واژه ها به گونه ای که ساختار نحوی شعر را دچار خدشه کند نیست بلکه استفاده هنرمندانه از واژه ها و چیدمان مناسب آن هاست به طوری که به بهترین نحو ، بیشترین مفاهیم را در کمترین واژه ها بیان کن، و بگونه ای که در ذهن باقی بماند (خَیرُالکَلام مٰا قَلّ وَ دَلّ) .

دوم : انسجام
پریسکه به لحاظ نوع و چارچوبی که دارد دارای انسجام بین سطرها یا مصرع ها و نیز ارتباط عمودی - خصوصا - می باشد و با استفاده از آرایه های ادبی و ایجاد موسیقی معنوی که در این نوع از شعر به لحاظ کوتاه بودن بسیار دشوار است - این انسجام معنا و مفهوم بیشتری پیدا می کند .
شاعر نه تنها جواز بلکه فرصت پراکنده گویی و حاشیه گویی را ندارد و باید خود را آماده ی پایان بندی شعر و ایجاد ضربه و غافلگیری نماید که باعث ایجاد حس و شور و شعف در مخاطب می شود .

اتاق تنهایی من
پا به ماه اتقاق تازه ایست
گمانم یکی نبود قصه های من
در راه است

رحمانی_شاهد

سوم : قابلیت استفاده از صنایع ادبی
در پریسکه ، شاعر می تواند از تمامی صنایع از قبیل ایهام ، تلمیح ، تشبیه و ... و حتی صنعت لف و نشر در عین کوتاهی بهره ببرد و هیچ محدویتی از این منظر وجود ندارد . 
کوتاه بودن این نوع نمی تواند مانعی در استفاده از انواع صنایع ادبی باشد بلکه برعکس باعث ایجاد موسیقی معنوی که در این نوع بسیار حائز اهمیت است - می شود .

چهارم : بومی بودن
این شعر که پیش از این و از لحاظ فرم  بسیار تحت تاثیر هایکوی ژاپنی بود با ابداع جناب بهره ای و تعیین چارچوب و اصول مشخص ، مطابق با شعر و نیازهای شعر کشورمان تدوین شده و مانع از نفوذ فرهنگ های شرقی و عرفان های نامانوس گردیده است و از لحاظ مفاهیم و محتوا نیز گسترده تر از هایکو می باشد .

پنجم : عدم انحصار
این نوع مشتمل بر انواع شعر سپید و نیمایی و موزون می شود و انحصار به سپید ندارد . عدم رعایت تساوی هجاها در این نوع به لحاظ آن است که با قالب های از پیش شناخته شده مانند رباعی و ترانه تداخل و تزاحم نداشته باشد . و مرز و حریم بین این نوع با رباعی و ترانه حفظ و صیانت شود که امری پسندیده است .

تامل کن کشتیبان و نگذر
یونس تنهای قلبم
زیر اقیانوس 
بیمار است 

رحمانی_شاهد

ششم : فرم
این نوع از شعر با توجه به مبانی و فرم تعیین شده متمایز از انواع دیگر شعر است . ایجاد محدویت در فصل ها (مصرع ها)  و نوع مفاهیم ، باعث ایجاد مرزبندی با انواع هایکو ، ترانه و رباعی می شود و بعنوان یک نوع مستقل و جدید قابل پذیرش و بررسی است .

با آرزوی موفقیت برای پریسکه سرایان .

حال من مثل امیری ست که معشوقه ی او 

از قضا ، دختر فرمانده ی دشمن باشد

۲ -

افسوس که در نگاه صحرایی تو

من ابرک رو سیاه بی بارانم

۳ -

حال من بعد تو مانند فقیری ست کز او

بربایند شبی هر چه که اندوخته است

کاشکی فاصله در عشق معین باشد
آخر عشق ، برای همه روشن باشد

حال من مثل امیریست که معشوقهُ او
از قضا دخترِ فرمانده ی دشمن باشد !

۲ -

باز با عشوه گری بی سر و سامانم کرد
عشق بر ریشه زد و بی بر و بنیانم کرد

حجم صد زلزله بر قامتم آوار نشد
عشق یکبار فقط ، آمد و ویرانم کرد

رحمانی.شاهد